ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Τετάρτη του Βιβλίου #3 // Το βιβλίο, αντικείμενο απωθημένης επιθυμίας, και η μάχη για τον νεοελληνικό λογοτεχνικό κανόνα στον ύστερο 19ο αιώνα

Ο  ύστερος 19^ος αιώνας έχει χαρακτηριστεί η «εποχή του θριάμβου του εντύπου». Στην Ελλάδα, όπως και αλλού, το λογοτεχνικό έργο ορίστηκε αντιθετικά προς τις εφήμερες γραφές των ποικίλων εντύπων και βρήκε την ιδανική του μεσολάβηση στο βιβλίο.

Ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943), ο οποίος επρόκειτο αργότερα να συνδέσει το όνομά του με τη θέσμιση του νεοελληνικού λογοτεχνικού κανόνα, υπερασπίστηκε στα κριτικά κείμενά του το βιβλίο ως ιδανικό σώμα του λογοτεχνικού λόγου. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στο βιβλίο ως σύμβολο τόσο της αυτονόμησης της τέχνης όσο και της οργανικής ενότητας του λογοτεχνικού έργου. Αυτό ακριβώς υπήρξε το σημείο εκκίνησης της φιλολογικής διαμάχης του με τον Μιχαήλ Μητσάκη (1863;-1916). Όντας ένας από τους πλέον παραγωγικούς εφημεριδογράφους της εποχής του, γράφοντας ποικίλα είδη κειμένων υπό διάφορα ψευδώνυμα, ο Μητσάκης βρήκε –στη διαμάχη του με τον Παλαμά– την ευκαιρία να υπερασπιστεί την εφήμερη γραφή και τη διασπορά έναντι του παραδείγματος του εκδόσιμου έργου ως οργανικού συνόλου. Η μελέτη της διαμάχης αυτής επιτρέπει να μελετηθούν πτυχές της κουλτούρας του εντύπου του ύστερου 19^ου αιώνα.

Συγκεκριμένα, στο σεμινάριο, θα επικεντρωθούμε στις διαφορετικές χρήσεις της μεταφοράς του βιβλίου ως σώματος, τόσο στο παράδειγμα του παλαμικού οργανικισμού, όσο και στη μητσακική ποιητική της διασποράς. Επιπλέον, θα σχολιαστούν οι μεταπτώσεις αυτής της μεταφοράς στον λόγο του Μητσάκη, καθώς το τέλος του 19^ου αιώνα έφερε την υπόσχεση –ή την απειλή– της υπέρβασης του εντύπου προς άλλα τεχνικά μέσα.

Η Αθηνά Μαρκοπούλου είναι διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η διατριβή της είχε θέμα την εκδοτική ιστορία των γραπτών του Μιχαήλ Μητσάκη και τη σχέση του με την κουλτούρα του εντύπου της εποχής του. Έχει συμμετάσχει ως ερευνήτρια σε προγράμματα ψηφιακής εκδοτικής του «InstitutdesTextesetManuscritsmodernes» (CNRS, Paris). Αποτελέσματα της έρευνάς της έχουν δημοσιευτεί στο JournalofModernGreekCulture, στο JournalofGreekMediaandCulture και στο περιοδικό Synthesis.

https://eteron.org/event/tetarti-toy-vivlioy-3/